Aegon verbetert resultaat significant in eerste kwartaal

• Onderliggend verlies vóór belastingen van EUR 22 miljoen, vooral door lagere aandelenmarkten
• Afboekingen van EUR 386 miljoen dragen bij aan nettoverlies van EUR 173 miljoen
• Verkoop nieuwe levensverzekeringen van EUR 543 miljoen; totale stortingen bedroegen EUR 8,2 miljard; nettostortingen van EUR 1,1 miljard, exclusief gegarandeerde institutionele producten
• Waarde nieuwe productie EUR 201 miljoen
• Kapitaaloverschot boven AA vereisten van EUR 2,7 miljard
• IGD^a) solvabiliteitsratio van ongeveer 170%
• Kernkapitaal ^b) van EUR 16,4 miljard, exclusief herwaarderingsreserve aan het einde van het eerste kwartaal 2009 (EUR 7,9 miljard inclusief herwaarderingsreserve) 

“Aegon heeft in een aanhoudend moeilijke markt het resultaat significant verbeterd vergeleken met het laatste halfjaar 2008. Hoewel we over het eerste kwartaal een nettoverlies rapporteren, vinden we de duidelijke verbetering in de resultaten en de aanwijzingen dat de fundamenten onder onze activiteiten sterk blijven, bemoedigend.”

“We blijven ons richten op het vrijmaken van kapitaal, het terugdringen van de kosten en het nemen van maatregelen om de effecten van de huidige marktomstandigheden te weerstaan. Met als resultaat dat we in het eerste kwartaal nog eens EUR 900 miljoen aan kapitaal hebben vrijgemaakt en goede vooruitgang hebben geboekt in ons streven de kosten dit jaar met EUR 150 miljoen te verlagen. De verkoop van ons levenbedrijf in Taiwan en het besluit om onze institutionele activiteiten in Amerika af te slanken zijn voorbeelden van het uitvoeren van onze strategie.”

“De relatief stabiele ontwikkeling - kwartaal op kwartaal - van de verkoop van nieuwe levensverzekeringen en van de stortingen bewijst dat onze aanpak werkt en klanten vertrouwen in ons blijven houden.”

De tabel Kerncijfers 1e kwartaal 2009. 

Strategische ontwikkelingen en korte termijn prioriteiten

Afgelopen jaar heeft Aegon drie lange termijn strategische prioriteiten vastgesteld:

1. Herallocatie van kapitaal naar activiteiten met beter perspectief op groei en rendement;
2. Verbetering van groei en rendement van bestaande activiteiten;
3. Aegon besturen als een internationale groep.

Vervolgens heeft Aegon drie prioriteiten bekendgemaakt om de gevolgen van de huidige wereldwijde financiële crisis te weerstaan en de onderneming te positioneren voor groei:

• Focus op het behoud van kapitaal en versnelling van de maatregelen om kapitaal vrij te maken;
• Kostenbesparingen van in totaal EUR 150 miljoen in 2009;
• Maatregelen voorbereiden voor het geval de verslechteringen op de financiële markten aanhouden.

Zoals in juni 2008 is aangekondigd, beoordeelt Aegon voortdurend alle activiteiten om er zeker van te zijn dat zij voldoen aan de criteria zoals die in de strategie zijn vastgelegd. Op 17 februari 2009 heeft Aegon aangekondigd dat het een deel van zijn institutionele activiteiten in de Verenigde Staten zal afslanken. Hierdoor zal op termijn het kredietrisico kleiner worden en op korte termijn kapitaal vrijkomen. Op 22 april 2009 heeft Aegon de verkoop van zijn levenbedrijf in Taiwan aangekondigd. 

Behoud van kapitaal

In de huidige economische omstandigheden heeft het versneld uitvoeren van maatregelen om kapitaal te behouden prioriteit gekregen. De stappen die zijn gezet en de plannen die moeten worden uitgevoerd, onderstrepen Aegon’s financiële flexibiliteit om deze buitengewone tijden goed door te komen. De maatregelen omvatten:

• Het vrijmaken van EUR 1,7 miljard aan kapitaal in de tweede helft van 2008;
• De doelstelling om nog eens EUR 1,5 miljard in 2009 vrij te maken, inclusief EUR 0,3 miljard uit Aegon’s institutionele activiteiten. In het eerste kwartaal van 2009 is EUR 0,9 miljard vrijgemaakt.

Als gevolg van de genomen maatregelen blijft de kapitaalpositie van de onderneming sterk met per 31 maart 2009 een kapitaaloverschot van EUR 2,7 miljard boven de AA vereisten. 

Kostenmaatregelen

Aegon heeft maatregelen aangekondigd om kosten te besparen met in totaal EUR 150 miljoen in 2009. Deze maatregelen omvatten onder meer:

• Amerika: geen loonsverhogingen in 2009, vermindering van het aantal medewerkers, uitstel bij het in dienst nemen van mensen, reorganisatie van het agentennetwerk;
• Nederland: beperking diensten op contractbasis, aanpassing van processen en algemene kostenbesparingen;
• Verenigd Koninkrijk: herstructurering van IT, marketing en klantenservice, beperking van de kosten, besparingen in het distributiesegment.

De kostenbesparingsmaatregelen liggen op schema. In het eerste kwartaal van 2009 is door de gehele onderneming heen ongeveer een derde van de kostenbesparingen gerealiseerd. 

Kapitaalmanagement

Kapitaaloverschot
Gedurende het eerste kwartaal 2009 bleven de omstandigheden op de financiële markten moeilijk. Het rendement op de aandelenmarkten was negatief. De S&P 500 index daalde met 12% in het eerste kwartaal en de vastgoedprijzen gingen eveneens verder omlaag. Met uitzondering van enkele structured assets, waren de spreads op veel marktsegmenten kleiner vergeleken met de niveaus van eind 2008, hoewel ze gedurende het kwartaal nog wel volatiel waren en op een historisch hoog niveau lagen. De volatiliteit op de aandelen- en obligatiemarkten werd minder vergeleken met de enorme uitslagen die eind 2008 werden genoteerd. Tegelijkertijd liepen de renteniveaus geleidelijk op, vanaf historisch lage niveaus. De negatieve invloed van de kapitaalmarkten op het kapitaaloverschot van Aegon bedroeg in het eerste kwartaal naar schatting EUR 0,6 miljard, vooral het gevolg van lagere aandelenmarkten, waardoor de reserves voor minimumgaranties verder moesten worden versterkt.

De mondiale economische vooruitzichten voor 2009 blijven onzeker en de meeste landen verkeren in een ernstige recessie. Hoewel politici voortdurend zeer voortvarend reageren op de economische crisis, met name in de Verenigde Staten waar Aegon het grootste gedeelte van zijn kredietrisico loopt, verwacht Aegon dat de afboekingen van beleggingen in 2009 op een verhoogd niveau zullen blijven. In het eerste kwartaal hebben afboekingen een negatief effect gehad op Aegon’s kapitaalpositie, waardoor het kapitaaloverschot met ongeveer EUR 0,2 miljard terugliep.

Voorts hebben de rating agencies gereageerd op de economische omstandigheden en hun kredietbeoordelingen aangepast. Zo is in het eerste kwartaal bijvoorbeeld de kredietbeoordeling van delen van Aegon’s aan hypotheken gerelateerde activa neerwaarts bijgesteld tot onder het niveau investment grade. Het gaat hier met name om de zogenoemde Alt-A en negative amortization/Option ARM floaters. Door deze neerwaartse bijstellingen binnen Aegon’s Amerikaanse portefeuille namen de kapitaalvereisten toe, waardoor Aegon’s kapitaaloverschot met naar schatting EUR 0,6 miljard terugliep in het eerste kwartaal van 2009. Aegon is van mening dat de wijzigingen in de ratings in het eerste kwartaal uitzonderlijk hoog waren en verwacht niet dat deze in de komende kwartalen in dezelfde omvang weer zullen optreden.

Aegon heeft zich de afgelopen kwartalen gericht op het behoud van kapitaal en blijft zich richten op het vrijmaken van kapitaal uit zijn activiteiten. Een deel van de EUR 0,9 miljard aan kapitaal die in het eerste kwartaal van 2009 is vrijgemaakt, hangt samen met het besluit om de beleggingsrisico’s te verminderen en om een groter deel van de beleggingsportefeuille van Aegon in liquide middelen, schatkist- en ander overheidspapier aan te houden. Aan het einde van het eerste kwartaal 2009 was 25% van Aegon’s portefeuille voor algemene rekening belegd in dit soort activa, vergeleken met 23% aan het einde van 2008. De portefeuille voor algemene rekening in Amerika was voor 20% belegd in liquide middelen, schatkist- en ander overheidspapier tegenover 16% aan het einde van 2008.

Deze beleggingsstrategie, uitgevoerd in de afgelopen kwartalen, is succesvol geweest in een periode waarin de credit spreads op de obligatiemarkten ruimer werden en heeft bijgedragen aan het beheersen van de ongelijkheid in de looptijd doordat institutionele spread verplichtingen korter werden omdat puts werden uitgeoefend. Tegelijkertijd werd de looptijd van enkele structured asset classes verlengd. Als gevolg van deze beleggingsstrategie is Aegon niet gedwongen geweest beleggingen te verkopen tegen zeer lage koersen. Door deze strategie is waarde behouden, ondanks dat het rendement op kortlopend- en staatspapier lager is. Aegon zal zijn kredietportefeuille actief blijven beheren. Echter, nu de huidige marktcondities en de looptijden van de beleggingen en verplichtingen van de institutionele spread activiteiten beter op elkaar zijn afgestemd, zal Aegon beginnen om een deel van nieuw binnenkomende middelen te beleggen in hooggewaardeerde kredietbeleggingen.

Aan het einde van het eerste kwartaal 2009 bedroeg Aegon’s kapitaaloverschot EUR 2,7 miljard boven AA vereisten. Eind 2008 was dat EUR 2,9 miljard. Tegenover de positieve invloed van de maatregelen om kapitaal te behouden en van het statutaire bedrijfsresultaat stond de negatieve invloed van de aanpassingen in de kredietbeoordeling, de afboekingen en de lagere aandelenmarkten op het vereiste en beschikbare kapitaal. Aan het einde van het eerste kwartaal bedroeg de IGD solvabiliteitsratio van Aegon ongeveer 170% (31 december 2008: 183%).

IFRS kernkapitaal
Het kernkapitaal exclusief de herwaarderingsreserve bedroeg aan het einde van het eerste kwartaal 2009 EUR 16,4 miljard, 77% van de totale kapitaalbasis, ruim boven de minimum-doelstelling van 70%. Kernkapitaal inclusief de herwaarderingsreserve bedroeg EUR 7,9 miljard, bestaande uit EUR 4,9 miljard eigen vermogen en EUR 3 miljard convertible core capital securities uitgegeven aan Vereniging Aegon en gefinancierd door de Nederlandse staat.

Aegon’s herwaarderingsreserve daalde gedurende het eerste kwartaal 2009 met EUR 1,4 miljard tot EUR 8,5 miljard negatief. De lagere herwaarderingsreserve was de belangrijkste reden voor de daling van het eigen vermogen. De herwaarderingsreserve werd vooral negatief beïnvloed door de invloed van de hogere risicovrije lange termijn rente op obligaties.

De tabel financieel overzicht eerste kwartaal 2009. 

Operationeel overzicht

Overzicht

Aegon heeft over het 1e kwartaal een nettoverlies geleden van EUR 173 miljoen. Daarmee heeft Aegon de neerwaartse trend in het nettoresultaat van de tweede helft van 2008 kunnen keren. Het verlies in het eerste kwartaal was vooral het gevolg van de invloed van de lagere aandelenmarkten, de lager dan verwachte resultaten op de fair value items en afboekingen.

Het onderliggend resultaat vóór belastingen van EUR 22 miljoen negatief was lager vergeleken met hetzelfde kwartaal 2008, met name door de lagere financiële markten, maar was substantieel beter vergeleken met het vierde kwartaal van 2008.

Fair value items, waaronder met name bepaalde beleggingscategorieën in Nederland en Amerika vallen, alsmede een aantal producten met financiële garanties, hadden een negatieve invloed van EUR 197 miljoen op de resultaten in het eerste kwartaal 2009, een sterke verbetering vergeleken met recente kwartalen.

De nettowinst werd tevens negatief beïnvloed door afboekingen (EUR 386 miljoen).

De beleggingswinsten bedroegen EUR 173 miljoen, grotendeels het gevolg van winsten op aandelen en obligaties in Nederland.

Het onderliggend verlies in het eerste kwartaal van 2009, de afboekingen en de mark-to-market verliezen op de fair value items hebben geleid tot een belastingbate van EUR 282 miljoen. 

Onderliggend resultaat vóór belastingen

In het eerste kwartaal van 2009 bedroeg het onderliggend resultaat voor de onderneming EUR 22 miljoen negatief. Zonder het effect van de financiële markten bedroeg het onderliggend resultaat ongeveer EUR 450 miljoen.

Het onderliggend resultaat in Amerika bedroeg USD 88 miljoen negatief. Lagere aandelenmarkten leidden er toe dat de reserves voor minimumgaranties moesten worden versterkt en dat er versneld moest worden afgeschreven op geactiveerde eerste kosten, wat met name van invloed was op het resultaat uit variable annuities en uit levensherverzekeringen.

De totale invloed van de lagere aandelenmarkten op het resultaat bedroeg ongeveer USD 600 miljoen. Hierin zijn ook de lagere beheervergoedingen als gevolg van lagere asset balances verwerkt.

Het onderliggend resultaat in Amerika werd in het eerste kwartaal van 2009 ook beïnvloed door het besluit minder te beleggen in hedge funds en om de beleggingen in liquide middelen, schatkist- en ander overheidspapier te verhogen om zo kapitaal te behouden.

In Nederland daalde het onderliggend resultaat met 36% tot EUR 72 miljoen, het gevolg van lagere technische resultaten in het leven- en pensioenbedrijf en tegenvallende schadeclaims in het schadebedrijf. Ook de inkomsten uit beleggingen daalden bij de meeste activiteiten.

Het onderliggend resultaat in het Verenigd Koninkrijk daalde ten opzichte van afgelopen jaar en bedroeg GBP 7 miljoen. Dit was vooral het gevolg van de invloed van de lagere aandelen- en bedrijfsobligatiemarkten op de beheervergoedingen in het pensioenbedrijf.

Het onderliggend resultaat in Overige landen was lager dan afgelopen jaar en bedroeg EUR 30 miljoen. Dit werd veroorzaakt door hogere verliezen in Taiwan en waardedalingen van de valuta’s in Centraal & Oost-Europa. 

Nettowinst

De lager dan verwachte resultaten op fair value items hadden een negatieve invloed op de nettowinst van EUR 197 miljoen. Fair value items omvatten in het bijzonder bepaalde (alternatieve) beleggingscategorieën in Nederland en Amerika, alsmede een aantal producten met een financiële garantie.

In het eerste kwartaal bedroeg het lager dan verwachte resultaat op alternatieve beleggingscategorieën in Amerika, in het bijzonder op vastgoed, private equity en obligatiederivaten, EUR 163 miljoen.

Fair value items omvatten het hoger of lager dan verwachte resultaat op activa die tegen marktwaarde worden aangehouden en waarvan de mutaties via de winst- en verliesrekening lopen en die worden aangehouden voor specifieke collectieve pensioencontracten in Nederland. In het eerste kwartaal van 2009 was het resultaat op deze activa EUR 54 miljoen lager dan verwacht. De activa die tegenover deze verplichtingen worden aangehouden werden gerapporteerd als fair value items via de winst- en verliesrekening, maar worden met ingang van het tweede kwartaal 2009 vervangen door activa die worden gerapporteerd als available for sale, met als gevolg dat dit in de toekomst niet meer als fair value item in de rapportage zal terugkeren.

Om redenen van consistentie in de gehanteerde definities is de invloed die de beweging in de marktwaarde per saldo heeft op garanties en daaraan gerelateerde hedges in Nederland met ingang van het 4e kwartaal 2008 opgenomen in de fair value items. Voorheen werd dit omschreven als ineffectieve hedges en gerapporteerd onder ‘winsten/verliezen op beleggingen’. De resultaten van voorgaande jaren zijn voor deze wijziging aangepast (zie Financial Supplement).

Een per saldo fair value winst van EUR 132 miljoen op GMWB garanties en daaraan verbonden hedges in Amerika werd tenietgedaan door de negatieve invloed van EUR 135 miljoen ineffectieve hedges in Nederland.

De fair value waardering van bepaalde producten met garanties omvatten een credit spread in de discontovoeten, een weerspiegeling van de extreem verstoorde en illiquide markten.

Beleggingswinsten
De beleggingswinsten bedroegen EUR 173 miljoen en omvatten met name winsten op de verkoop van obligaties in Nederland en het Verenigd Koninkrijk, de verkoop van aandelen in Nederland en het positieve resultaat van economische hedges op holdingniveau.

Afboekingen
De afboekingen bedroegen EUR 386 miljoen, inclusief EUR 133 miljoen aan afboekingen op subprime hypotheken en asset backed securities en EUR 72 miljoen op residential mortgage backed securities, beide in Amerika. Het resterende bedrag aan afboekingen in Amerika was vooral gerelateerd aan bedrijfsobligaties. In Nederland moest worden afgeboekt op aandelen en obligaties.

Belastingen
Het onderliggend verlies in het eerste kwartaal van 2009, de afboekingen en de mark-to-market verliezen op de fair value items hebben geleid tot een belastingbate van EUR 282 miljoen. De hoge effectieve belastingdruk wordt met name veroorzaakt door van belasting vrijgestelde positieve resultaten en de aanwending van verrekenbare belasting in combinatie met een geconsolideerd negatief resultaat vóór belasting. 

Provisies en kosten

Vergeleken met het vierde kwartaal 2008 zijn de provisies en kosten met 13% gedaald tot EUR 1,6 miljard. De operationele kosten zijn met 9% gedaald tot EUR 842 miljoen, als gevolg van kostenbesparingen welke werden tenietgedaan door herstructureringskosten en hogere pensioenkosten voor medewerkers.

Vergeleken met het eerste kwartaal van 2008 zijn de provisies en kosten gestegen met 14% (8% tegen constante wisselkoersen). Dit is vooral het gevolg van de versnelde afschrijving van geactiveerde eerste kosten. De operationele kosten zijn met 8% gestegen (4% tegen constante wisselkoersen) vergeleken met het eerste kwartaal van 2008. Een toename in de pensioenkosten voor medewerkers en herstructureringskosten in verschillende bedrijfsonderdelen deden de kostenbesparingen teniet. De operationele kosten namen ook toe door overnames in Centraal & Oost-Europa in 2008. 

Verkopen

De verkoop van nieuwe levensverzekeringen daalde in het eerste kwartaal van 2009 met 9% vergeleken met het vierde kwartaal van 2008 en daalde met 15% (tegen constante wisselkoersen) tot EUR 543 miljoen vergeleken met eerste kwartaal van 2008. Met uitzondering van Spanje rapporteerden alle landen een daling van de verkoop vergeleken met het eerste kwartaal 2008.

De verkoop van nieuwe levensverzekeringen in Amerika daalde met 11% in lokale valuta’s vergeleken met het vierde kwartaal 2008 en met 31% vergeleken het eerste kwartaal van 2008. Deze daling was het gevolg van lagere verkoop van universal life producten in het hogere marktsegment, van lagere verkopen van variable life in het middensegment alsmede van een lagere verkoop van bank-owned en corporate-owned levensverzekeringscontracten. De verkoop van levensherverzekeringen daalde eveneens vergeleken met vorig jaar, maar was in lijn met de verkoop in de voorgaande kwartalen.

In Nederland is de verkoop van nieuwe levensverzekeringen gestegen met 51% vergeleken met het vierde kwartaal van 2008, vooral als gevolg van een sterke toename bij de verkoop van collectieve pensioencontracten, waaronder enkele grote contracten. De verkoop daalde met 13% vergeleken met het eerste kwartaal 2008, het resultaat van met name een lagere verkoop van individuele levensverzekeringen. De verkoop van collectieve pensioencontracten in het eerste kwartaal van 2009 was in lijn met de verkoop vorig jaar.

De tabel verkopen en beheerd vermogen eerste kwartaal 2009.

De verkoop van nieuwe levensverzekeringen in het Verenigd Koninkrijk daalde met 9% vergeleken met zowel het eerste als het vierde kwartaal van 2008. De verkoop daalde bij de meeste productgroepen, waardoor de groei bij de verkoop van annuities teniet werd gedaan. In het eerste kwartaal van 2008 omvatten de verkoopcijfers in het Verenigd Koninkrijk de verkoop van Europese variable annuities. Deze cijfers worden nu gerapporteerd bij Overige landen. Inclusief de verkoop van variable annuities in het Verenigd Koninkrijk in het eerste kwartaal 2009 zou de verkoop van nieuwe levensverzekeringen met 6% zijn gedaald vergeleken met het eerste kwartaal 2008.

In Overige landen daalde de verkoop van nieuwe levensverzekeringen in het eerste kwartaal van 2009 met 14% vergeleken met het vierde kwartaal van 2008 en met 11% vergeleken met het eerste kwartaal van 2008. De verkoop van nieuwe levensverzekeringen in Spanje steeg tot EUR 22 miljoen, een weerspiegeling van de consolidatie van twee nieuwe joint ventures, alsmede van hogere verkopen bij bestaande joint ventures.

De verkoop via Caja de Ahorros del Mediterranéo (CAM), Aegon’s grootste bankpartner in Spanje, een deelneming en daarom niet geconsolideerd, is meer dan verdrievoudigd tot EUR 66 miljoen (op 100% basis) in het eerste kwartaal van 2009, vooral door een hogere verkoop van premiebetalende risicoproducten en de verkoop van pensioenproducten na een wijziging in de pensioenwetgeving.

In Centraal & Oost-Europa bedroeg de verkoop van nieuwe levensverzekeringen EUR 16 miljoen, een daling van 24% (18% tegen constante wisselkoersen) vergeleken met het eerste kwartaal van 2008. De verkoop van koopsomproducten in Polen daalde door de daling van de aandelenmarkten.

In Azië daalde de verkoop van nieuwe levensverzekeringen tot EUR 12 miljoen. De toename in China werd meer dan tenietgedaan door een daling in Taiwan. 

Stortingen

De totale stortingen exclusief de institutionele gegarandeerde producten stegen met 19% tot EUR 6,4 miljard. De totale stortingen, zowel de op de balans opgenomen stortingen als de stortingen die niet op de balans zijn opgenomen, daalden met 5% (daling 15% tegen constante wisselkoersen) tot EUR 8,2 miljard in het eerste kwartaal van 2009. De belangrijkste reden achter deze daling was de significant lagere verkoop van institutionele producten in Amerika. Aegon heeft onlangs aangekondigd dat het een deel van zijn institutionele activiteiten gaat afslanken.

De verkoop van fixed annuities in Amerika bleef sterk. Aegon blijft er vanuit gaan dat de verkopen de rest van het jaar lager zullen zijn. De verkoop van variable annuities lag in Amerika in lijn met de verkoop van de afgelopen paar kwartalen. De verkoop van pensioenovereenkomsten in het pensioenbedrijf was sterk, zeker als rekening wordt gehouden met de invloed van lagere financiële markten op de overgenomen activa. Vermogensbeheerproducten en beleggingsfondsen daalden als gevolg van de onrust op de financiële markten.

De totale stortingen in Overige landen verdrievoudigden tot EUR 706 miljoen. De totale stortingen in Centraal & Oost-Europa stegen met 11% tegen constante wisselkoersen. Ondanks het negatieve economische klimaat, bleven de pensioenstortingen sterk, een weerspiegeling van de groei van de activiteiten alsmede van de consolidatie van een aantal acquisities. Stortingen in Azië bedroegen EUR 405 miljoen, een resultaat van de consolidatie van de asset management joint venture in China. In het eerste kwartaal van 2009 omvatten de stortingen van Overige landen voor het eerst ook de verkoop van Europese variable annuities. Het ging hier om een bedrag van EUR 111 miljoen. In Frankrijk werd een variable annuity product geïntroduceerd via Aegon’s partner La Mondiale.

De nettostortingen bedroegen ongeveer EUR 1,1 miljard, exclusief de gegarandeerde institutionele producten. De nettostortingen voor de onderneming bedroegen EUR 1,3 miljard negatief door de uitstroom bij de institutionele activiteiten in Amerika, volgend op het besluit deze activiteiten af te slanken. Deze uitstroom deed de netto-instroom bij fixed annuities en het pensioenbedrijf in Amerika en Centraal & Oost-Europa teniet, alsmede de netto-instroom van de asset management joint venture in China.

Waarde nieuwe productie

De waarde nieuwe productie steeg 8% vergeleken met het eerste kwartaal van 2008, door toenames in Spanje en Nederland. Het interne rendement bedroeg 17,8%, een fractie lager dan vorig jaar.