Resultaten derde kwartaal 2008

Alex Wynaendts, voorzitter van de Raad van Bestuur: “Aegon’s onderliggende activiteiten bleven veerkrachtig in het derde kwartaal ondanks de aanhoudende onrust op de internationale financiële markten."

• Resultaat derde kwartaal in lijn met vooraankondiging op 28 oktober 2008

• Onderliggend resultaat vóór belastingen van EUR 500 miljoen, vooral beïnvloed door lagere aandelenmarkten en sterfteresultaten
• Nettoverlies in derde kwartaal van EUR 329 miljoen
• Eigen vermogen inclusief herwaarderingsreserve bedraagt per 30 september EUR 9,4 miljard; daling herwaarderingsreserve van EUR 2,5 miljard door verruiming credit spreads
• Kapitaaloverschot in business units van EUR 300 miljoen boven vereisten voor AA rating; overschot van EUR 5 miljard, inclusief herwaarderingsreserve, volgens Europese richtlijn voor verzekeringsondernemingen (IGD), overeenkomend met een solvabiliteitsratio van 160%

• Zoals aangekondigd op 28 oktober 2008 zal Aegon EUR 3 miljard aan aanvullend kernkapitaal ontvangen van Vereniging Aegon, gefinancierd door de Nederlandse overheid – versterkt kapitaalbuffer om internationale financiële markten en macro-economische onzekerheden te doorstaan 

Toelichting van de voorzitter, Alex Wynaendts:

“Aegon’s onderliggende activiteiten bleven veerkrachtig in het derde kwartaal ondanks de aanhoudende onrust op de internationale financiële markten. Door de recente overeenkomst met de Nederlandse overheid via Aegon’s grootste aandeelhouder, Vereniging Aegon, beschikken we over een additionele buffer in deze nog altijd extreem onzekere marktomstandigheden. Het aanvullende kernkapitaal sluit aan bij de eerder aangekondigde versnelling van onze strategie om risico’s te verminderen en kapitaal vrij te maken. Door deze strategie kwam in het derde kwartaal EUR 729 miljoen aan kapitaal beschikbaar. In al onze kernmarkten hebben we een sterke positie gehandhaafd en de juiste stappen gezet om verdere groei te realiseren en het rendement te verbeteren. In de Verenigde Staten lag de verkoop van fixed annuities in het derde kwartaal op het hoogste niveau sinds 2003, met per saldo een positieve instroom. Aegon is goed gepositioneerd om de huidige financiële crisis te weerstaan en te profiteren van een eventueel herstel in marktomstandigheden.” 

Resultaten

Het onderliggend resultaat vóór belastingen is gedaald met 28% tot EUR 500 miljoen. Het onderliggend resultaat in Amerika daalde door de invloed die de lagere aandelenmarkten hadden op de variable annuities (EUR 48 miljoen) en door sterfteresultaten (EUR 28 miljoen) in het levensherverzekeringsbedrijf. In Nederland werd het onderliggend resultaat beïnvloed door een voorziening voor gegarandeerde opbrengsten van bepaalde collectieve pensioencontracten (EUR 35 miljoen) en door kosten om de voorwaarden van bepaalde unit-linked producten aan te passen (EUR 28 miljoen). De daling van de financiële markten heeft ook een negatieve invloed gehad op het onderliggend resultaat in het Verenigd Koninkrijk. Aegon’s nettoverlies in het derde kwartaal is het gevolg van afboekingen (EUR 407 miljoen vóór belastingen) en significant lager dan verwachte resultaten op fair value items (EUR 384 miljoen vóór belastingen), zoals alternatieve beleggingen en producten met een financiële garantie. Doordat de Amerikaanse dollar in waarde steeg, zijn de inkomsten genererende beleggingen met 2% gestegen tot EUR 351 miljard ten opzichte van het tweede kwartaal.

Bekijk de tabel kerncijfers derde kwartaal 2008.

Strategische ontwikkelingen

In juni van dit jaar heeft Aegon drie strategische prioriteiten vastgesteld:

1. Herallocatie van kapitaal naar activiteiten met beter perspectief op groei en rendement.
2. Verbetering van groei en rendement van bestaande activiteiten.
3. Aegon besturen als een internationale groep.

Ondanks de significante verslechtering op de internationale financiële markten in de afgelopen maanden, heeft Aegon duidelijk vooruitgang geboekt met zijn strategische doelstellingen:

• Aegon heeft in juli EUR 315 miljoen aan aanvullend kapitaal vrijgemaakt door een securitisatie in het Verenigd Koninkrijk. Aegon is op dit moment actief aan het bestuderen of er andere, vergelijkbare mogelijkheden zijn in de Verenigde Staten, Nederland en het Verenigd Koninkrijk. Dit alles met als doel de kapitaalpositie te versterken en de financiële flexibiliteit te vergroten.
• De joint venture van Aegon en Religare in India is in juli operationeel geworden.
• Aegon heeft in juli de overname van de Turkse levensverzekeraar en pensioenaanbieder Ankara Emeklilik afgerond.
• In augustus heeft Aegon een joint venture overeenkomst gesloten met de Catalaanse spaarbank Caixa Terrassa. Deze samenwerkingsovereenkomst geeft Aegon voor het eerst toegang tot Catalonië, een van de meest welvarende regio’s van Spanje met een bevolking van meer dan zeven miljoen mensen.
• In september heeft Aegon belangrijke wijzigingen aangekondigd in zijn activiteiten in Canada, met als doel de toekomstige winstgevende groei veilig te stellen. Dit gebeurt door het kapitaalbeslag te verminderen en de middelen te richten op die activiteiten die vooruitzicht op een hoger rendement bieden.
• Aegon heeft in oktober een overeenkomst getekend om een belang van 50% te verwerven in de Braziliaanse levensverzekeraar Mongeral SA Seguros e Prevedência, daarmee de positie op de snelgroeiende Latijns-Amerikaanse markt verder versterkend. 
• De hedging expertise die in de Verenigde Staten op het gebied van variable annuities is opgebouwd en de expertise op het gebied van levensherverzekeringen worden door Aegon benut om elders in Europa en Azië nieuwe markten aan te boren. 

Financiële markten

In verband met de huidige verstoorde marktomstandigheden heeft Aegon een aantal maatregelen genomen om kapitaal te behouden en risico’s te verminderen om zo de kapitaalbuffer te versterken. Zo wordt onder meer het beleggingsrisico op de bestaande portefeuille en op nieuwe inleg verminderd, risico overgedragen via herverzekering en gestudeerd op aanvullende securitisaties zoals de transactie die in het derde kwartaal in het Verenigd Koninkrijk is afgerond. Gedurende het derde kwartaal is door dit soort maatregelen EUR 729 miljoen aan kapitaal beschikbaar gekomen. Aegon verwacht door voortzetting van deze maatregelen in het vierde kwartaal een bedrag van tussen de EUR 600 miljoen en EUR 800 miljoen te kunnen vrijmaken. Al deze maatregelen zijn erop gericht dat Aegon een kapitaalniveau behoudt dat ligt boven de vereisten voor een AA rating. 

Waarde nieuwe productie

De waarde nieuwe productie is in het derde kwartaal met 12% gedaald tot EUR 206 miljoen (4% tegen constante wisselkoersen). Aegon’s interne rendement bleef stabiel op 17,7%, omdat de onderneming zich erop blijft richten winstgevende nieuwe productie af te sluiten. 

Rendement op eigen vermogen

Aegon’s rendement op het eigen vermogen daalde in de eerste negen maanden van 2008 tot 10,9% door het lagere onderliggend resultaat. 

Onderliggend resultaat

Aegon’s onderliggend resultaat vóór belastingen daalde in de eerste negen maanden met 2% tegen constante wisselkoersen, met name door de aanhoudende onrust op de internationale financiële markten. 

Aegon en de wereldwijde financiële crisis

Zoals veel andere verzekeringsmaatschappijen heeft Aegon gedurende het derde kwartaal te maken gekregen met ongekende onrust op de internationale financiële markten. Ondanks de extreem moeilijke omstandigheden is Aegon goed gepositioneerd om de huidige wereldwijde financiële crisis te weerstaan. Het bedrijf heeft voldoende liquide middelen en een sterke kapitaalpositie om het volgende jaar in te gaan.

In de afgelopen paar maanden is de wereldwijde financiële crisis verergerd tot een niveau dat maar door weinigen werd verwacht. De crisis heeft tot aanzienlijke moeilijkheden geleid bij een aantal bekende financiële instellingen. Sindsdien is de waarde van bedrijfsobligaties en aandelen scherp gedaald.

In de afgelopen paar jaar heeft Aegon een aantal stappen ondernomen om de kapitaalpositie te versterken en zich voor te bereiden op een mogelijke verslechtering van marktomstandigheden. Onder meer door:

• verkleinen directe blootstelling aan aandelenmarkten en verhogen van de kwaliteit van de obligatieportefeuille;
• verlagen van renterisico’s en geboden garanties op bepaalde producten;
• beter afdekken van financiële risico’s;
• en het beter in overeenstemming brengen van beleggingen en verplichtingen.

Aegon is in staat geweest om kapitaal vrij te maken door het verlagen van risico’s. Deze maatregelen zijn voortgezet in het derde kwartaal en worden ook nu voortgezet.

In de afgelopen tijd heeft Aegon ook aanvullende maatregelen genomen om 2009 in te gaan met een versterkte kapitaalpositie. Onder meer door:

• geen slotdividend aan aandeelhouders over 2008 uit te keren en
• zich te verzekeren van EUR 3 miljard extra kernkapitaal van Vereniging Aegon, beschikbaar gesteld door de Nederlandse overheid.

Samen versterken deze maatregelen Aegon’s algemene financiële positie, omdat het bedrijf nu een kapitaalbuffer heeft die de vereisten voor een AA rating substantieel te boven gaat. Aan het eind van het derde kwartaal had Aegon ongeveer EUR 5 miljard aan kapitaal bovenop de minimumvereisten van de Europese toezichthouder. Pro forma zou dit inclusief de aanvullende kapitaalbuffer naar ongeveer EUR 8 miljard stijgen.

Het mag duidelijk zijn dat Aegon’s balans ook is beïnvloed door de recente onrust op de markten.
In het derde kwartaal is de waarde van Aegon’s bedrijfobligaties aanmerkelijk gedaald. De voornaamste oorzaak van deze daling is een niet eerder voorgekomen verruiming van credit spreads. De lagere waarde van obligaties heeft echter geen invloed op het resultaat van Aegon. Deze wordt weerspiegeld in de zogenoemde herwaarderingsreserve, die onder de huidige marktomstandigheden in het derde kwartaal met EUR 2,5 miljard in waarde is gedaald.

De lagere waardering van deze obligaties beïnvloedt het resultaat alleen indien Aegon:

• de beleggingen afschrijft omdat, om welke reden dan ook, er geen terugbetaling wordt verwacht (zoals met Lehman Brothers is gebeurd);
• zich gedwongen ziet de beleggingen met een verlies te verkopen om liquide middelen te verkrijgen. 

In elke economische neergang is er een toename van afschrijvingen, maar de geschiedenis leert dat de samenhang tussen verruiming van spreads van investment grade obligaties en een toename van afschrijvingen niet zo sterk is als menigeen zou verwachten. Zelfs als er een toename in afschrijvingen is vanwege een verslechtering in het algemene economische klimaat, verwacht Aegon dat deze afschrijvingen op een beheersbaar niveau zullen blijven. Dit komt voornamelijk door maatregelen die al eerder zijn genomen om risico’s te beperken en de kwaliteit van de beleggingsportefeuille te verbeteren. Bovendien zorgt Aegon’s lange termijn bedrijfsmodel ervoor dat het onwaarschijnlijk is dat het bedrijf in een positie komt waarin het beleggingen met verlies moet verkopen alleen maar om liquide middelen te verkrijgen.

Aegon, als een verzekeringsmaatschappij, verkoopt producten met looptijden van tien, twintig of zelfs dertig jaar en brengt de verplichtingen die hieruit voortvloeien in overeenstemming met vergelijkbare lange termijn beleggingen. Voordat de financiële crisis begon heeft Aegon proactief de obligatieportefeuille defensief gepositioneerd. Doordat het bedrijf een ruime liquiditeitspositie heeft en een sterk portefeuillebeheer is het onwaarschijnlijk dat Aegon gedwongen zal worden activa te verkopen tegen sterk gedaalde koersen. Daarom vormt de negatieve herwaarderingsreserve geen goede indicatie voor toekomstige verliezen.

Zoals vele andere financiële instellingen, opereert Aegon onder extreem onzekere economische en marktomstandigheden. Niettemin is Aegon door de eerder genomen stappen om risico’s te verminderen en de kapitaalpositie te versterken goed gepositioneerd om de huidige crisis te weerstaan en te profiteren van een mogelijke verbetering van de marktomstandigheden. 

Aegon’s blootstelling aan aandelenmarkten

In de afgelopen jaren heeft Aegon stappen ondernomen om blootstelling aan de aandelenmarkten wereldwijd te verminderen, met als resultaat een beperkte directe positie in aandelen.

Aegon heeft echter ook indirecte blootstelling aan aandelenmarkten, met name als gevolg van garanties op variable annuities in Amerika en unit-linked producten en collectieve pensioencontracten in Nederland. Aegon ontvangt vergoedingen over aandelengerelateerde producten. Daarnaast activeert Aegon eerste kosten (deferred acquisition costs, DAC) van een deel van aandelengerelateerde producten.

Aegon heeft het aandelenrisico op het grootste deel van de variable annuity garanties op producten die zijn verkocht sinds 2004 afgedekt. Op de productportefeuille van voor die tijd heeft Aegon het aandelenrisico niet afgedekt. Door de stijging van de aandelenmarkten tussen 2003 en 2007 nam de gevoeligheid van kapitaal en resultaat voor bewegingen op de aandelenmarkten af. 

De recente sterke dalingen op de aandelenmarkten en de toegenomen beweeglijkheid hebben deze trend gekeerd en de gevoeligheid voor aandelenmarkten aanzienlijk verhoogd.

In Nederland worden de risico’s gerelateerd aan aandelenmarkten beheersbaar geacht en worden garanties op unit-linked producten en garanties op collectieve pensioencontracten niet afgedekt.

De afschrijving van geactiveerde eerste kosten (DAC), in het bijzonder die van variable annuities, is afhankelijk van veronderstellingen over de groei van aandelenmarkten. Gegeven de huidige beweeglijkheid van aandelenmarkten, kunnen de veronderstellingen over verwachte groei van aandelenmarkten veranderen en het oorspronkelijke amortisatieschema van geactiveerde eerste kosten beïnvloeden. Het verschil tussen het oorspronkelijke en aangepaste amortisatieschema beïnvloedt het resultaat, positief dan wel negatief, in de betreffende periode. De recente daling van aandelenmarkten kan leiden tot versnelde afschrijving van eerste kosten, waardoor het resultaat negatief wordt beïnvloed.

Aegon schat dat voor de gehele Groep, vanaf marktniveau’s van 30 september, een daling van 20% van de aandelenmarkten een negatief effect op het resultaat kan hebben van EUR 700 miljoen, door lagere vergoedingen, hogere reserveringen en versnelde afschrijvingen van geactiveerde eerste kosten. Daarnaast zou een daling van 20% van de aandelenmarkten de kapitaalpositie van de landenunits met EUR 900 miljoen kunnen verslechteren, wat grotendeels kan worden opgevangen door maatregelen om kapitaal te behouden. 

Aegon’s beleggingsportefeuille

Bedrijfskrediet
Aegon’s kredietrisico’s zijn voornamelijk geconcentreerd in de Verenigde Staten. De meeste van de ongerealiseerde verliezen in Aegon’s beleggingsportefeuille zijn toe te schrijven aan de obligatieportefeuille in de Verenigde Staten.

Bekijk de Wijzigingen in de Amerikaanse beleggingsportefeuille. 

In de afgelopen jaren heeft Aegon zijn beleggingsportefeuille in de VS defensief gepositioneerd om de druk op kredietmarkten te kunnen weerstaan en de blootstelling aan financiële instellingen in de VS te verminderen. In het derde kwartaal heeft Aegon aanzienlijke afschrijvingen gerapporteerd op beleggingen in financiële instellingen.

In het afgelopen jaar is de yield op investment grade bedrijfsobligaties in de VS met meer dan 200 basispunten gestegen. Vijfenzeventig procent van deze stijging vond plaats in het derde kwartaal. De verruiming van credit spreads is de reden van de waardedaling van EUR 2,5 miljard in Aegon’s herwaarderingsreserve.

Lagere waardering van bedrijfsobligaties kan leiden tot toekomstige hogere wanbetalingen en afschrijvingen. Aegon verwacht echter dat deze beheersbaar zullen blijven.

Aegon heeft recent maatregelen genomen met als resultaat een conservatiever rating profiel van de beleggingsportefeuille dan gedurende de vorige economische recessie. Bovendien heeft de herkapitalisatie van de financiële sector in de afgelopen maanden een belangrijk deel van het risico verlaagd.

De bedrijfskredietportefeuille van Aegon in Amerika is goed gespreid naar sectoren in de economie en naar individuele bedrijven. 

Hypotheek gerelateerde beleggingen

In het derde kwartaal was er ook een sterke daling in de waarde van hypotheek gerelateerde beleggingen, met name van near prime residential (RMBS) en commerical mortgage-backed securities (CMBS).

De risico’s in Aegon’s hypotheek gerelateerde portefeuille zijn duidelijk toegenomen. Aegon heeft regelmatig verwezen naar een deel van de subprime portefeuille waar de meeste afschrijvingen worden verwacht, namelijk van effecten met als onderpand subprime hypotheken met een variabele rente, zogenoemde hybrid ARM’s, beleggingen met een initiële rating van AA. Op 30 september had Aegon EUR 0,5 miljard van dergelijk beleggingen, minder dan 19% van de totale subprime beleggingsportefeuille van EUR 2,7 miljard.

Aegon heeft ook belegd in andere hypotheek gerelateerde beleggingen, onder meer in effecten met als onderpand near-prime hypotheken, zogenoemde Alt-A en negative amortization/Option ARM floaters. Het grootste deel van deze portefeuille is super senior en zo opgezet dat hoge verliezen op het onderpand kunnen worden weerstaan. Zelfs in het geval van zware verliezen op het onderpand, zullen verliezen op de hoofdsom beperkt blijven.

Meer dan 86% van Aegon’s commercial mortgage-backed beleggingen hebben een senior of super senior AAA rating en kunnen zware verliezen op het onderpand weerstaan zonder verlies op de hoofdsom. Obligaties zonder AAA rating zijn conservatief afgesloten. 

Verenigd Koninkrijk en Nederland

Aegon heeft ook bedrijfskredieten in de beleggingsportefeuille voor algemene rekening in zowel Nederland als het Verenigd Koninkrijk. In Nederland is de verruiming van credit spreads gecompenseerd door een verlaging van de yield op staatsobligaties. In het Verenigd Koninkrijk is de waarde van bedrijfsobligaties negatief beïnvloedt door de verruiming van de credit spreads. 

Financiële kerncijfers

Bekijk de tabel Financieel overzicht.  

Operationeel overzicht

Overzicht

Ongekende onrust op de internationale financiële markten hebben in het derde kwartaal duidelijk invloed gehad op Aegon’s activiteiten wereldwijd. Als gevolg daarvan is het onderliggend resultaat vóór belastingen met 28% (22% tegen constante wisselkoersen) gedaald tot EUR 500 miljoen. Aegon heeft in het derde kwartaal een nettoverlies geleden vooral als gevolg van toegenomen afboekingen en de invloed van lagere financiële markten op de zogenoemde fair value items. Daaronder vallen bepaalde beleggingscategorieën in Nederland en Amerika, alsmede enkele producten met financiële garanties. De resultaten zijn in lijn met de vooraankondiging zoals die op 28 oktober 2008 is gedaan.

De verkoop van nieuwe levensverzekeringen is in het derde kwartaal tegen constante wisselkoersen met 18% gedaald als gevolg van de huidige economische en financiële omstandigheden. De totale bruto stortingen lagen tegen constante wisselkoersen in lijn met die van vorig jaar, waarbij een sterke toename bij de fixed annuities de daling bij de institutionele activiteiten goedmaakte. Aegon realiseerde in het derde kwartaal netto stortingen van EUR 1,7 miljard.

In het derde kwartaal zijn de credit spreads significant verruimd. Dat heeft een negatief effect gehad op de marktwaarde van vastrentende waarden die Aegon voor eigen rekening aanhoudt. Als gevolg daarvan is de herwaarderingsreserve van Aegon in het derde kwartaal verder teruggelopen met EUR 2,5 miljard.

Gezien de huidige koersniveaus en de aanhoudende onzekerheid over de financiële en economische omstandigheden vond Aegon het verstandig om zijn kapitaalbuffer te versterken tot een niveau ruim boven de vereisten voor een AA rating. Op 28 oktober heeft Aegon aangekondigd dat de onderneming zich via zijn grootste aandeelhouder, Vereniging Aegon, heeft verzekerd van EUR 3 miljard aan aanvullend kernkapitaal gefinancierd door de Nederlandse overheid. Deze stap volgde op de aankondiging op 9 oktober van de Nederlandse overheid dat zij
EUR 20 miljard aan kapitaal beschikbaar stelt aan financiële ondernemingen die fundamenteel gezond en levensvatbaar zijn. 

Onderliggend resultaat vóór belastingen

Het onderliggend resultaat is tegen constante wisselkoersen met 22% gedaald vergeleken met vorig jaar. Het onderliggend resultaat in Amerika daalde met 17% tot USD 578 miljoen, een gevolg van de invloed van lagere aandelenmarkten op de minimum garantiereserves voor Aegon’s Amerikaanse variable annuity activiteiten. Het onderliggend resultaat in Amerika is ook beïnvloed door ongunstige sterfteresultaten in het levensherverzekeringsbedrijf.

In Nederland ging het onderliggend resultaat met 31% omlaag tot EUR 74 miljoen door een voorziening voor gegarandeerde opbrengsten van bepaalde collectieve pensioencontracten en door kosten om de voorwaarden van bepaalde unit-linked producten aan te passen. Daardoor werden de hogere beleggingsinkomsten in het derde kwartaal tenietgedaan. Het onderliggend resultaat in het Verenigd Koninkrijk daalde met 39% tot GBP 28 miljoen, met name door de invloed van lagere aandelen- en obligatiemarkten op de vergoedingen voor pensioenactiviteiten. De daling in het resultaat Overige landen was het gevolg van lagere bijdragen van deelnemingen. 

Nettowinst

Aegon heeft over het derde kwartaal een nettoverlies geboekt van EUR 329 miljoen. Dit nettoverlies kan worden toegeschreven aan met name twee factoren: significant lager dan verwachte resultaten op fair value items (EUR 384 miljoen vóór belastingen) en afboekingen (EUR 407 miljoen vóór belastingen).

De lager dan verwachte resultaten op fair value items zijn opgebouwd uit verschillende elementen:

• Een significant lager dan verwacht resultaat op alternatieve beleggingen, waaronder hedge funds in Amerika en private equity in Nederland.
• De invloed van lagere rentestanden, toegenomen fluctuaties op de aandelenmarkten en ruimere credit spreads op de marktwaarde van garanties voor bepaalde variable annuities, total return annuities en Canadese segregated funds.
• De senior schuld van de holding wordt aangehouden tegen marktwaarde. Veranderingen in de waarde van deze schuld kunnen daarom invloed hebben op Aegon’s resultaat. De verruiming van de credit spreads heeft geleid tot een winst in het derde kwartaal. De invloed van mark-to-market verliezen op kredietderivaten en aanpassingen in andere kredietgerelateerde instrumenten in Amerika werd daarmee tenietgedaan.

Het overgrote deel van de afboekingen in het derde kwartaal had betrekking op beleggingen in bedrijfsobligaties van Lehman Brothers en Washington Mutual (EUR 336 miljoen). Nog eens EUR 46 miljoen aan afboekingen had betrekking op aan hypotheken gerelateerde asset backed securities. Van de totale afboekingen kan EUR 325 miljoen worden toegeschreven aan Amerika, EUR 49 miljoen aan Nederland, EUR 15 miljoen aan het Verenigd Koninkrijk en EUR 18 miljoen aan Overige landen.

Verliezen op beleggingen (EUR 47 miljoen) waren vooral het gevolg van ineffectieve hedges van garanties in Nederland.

Het verlies in het derde kwartaal bevat een belastingbate van EUR 14 miljoen. Belastingbaten gerelateerd aan afboekingen en mark-to-market verliezen op fair value items werden teniet gedaan door significante aanvullende belastingen op interne herverzekeringsovereenkomsten. Belastingen in Nederland bevatten een teruggave van EUR 34 miljoen samenhangend met Aegon’s vastgoedbeleggingen.

Provisies en kosten

Provisies en kosten daalden in het derde kwartaal met 10% tot EUR 1,3 miljard. De operationele kosten stegen met 2% (of 8% tegen constante wisselkoersen), met name een gevolg van nieuwe investeringen om Aegon’s bestaande activiteiten uit te breiden. 

Verkopen

De verkoop van nieuwe levensverzekeringen heeft zich in het derde kwartaal goed gehandhaafd ondanks de economische omstandigheden. Tegen constante wisselkoersen is de verkoop van nieuwe levensverzekeringen met 18% gedaald. In Amerika is de verkoop van zowel bank-owned en corporate-owned  levensverzekeringen als levensherverzekeringen sterk gedaald. De verkoop van levensverzekeringen aan particulieren is ook gedaald als gevolg van de economische onzekerheid. Collectieve pensioenactiviteiten in Nederland stonden in het derde kwartaal op een laag pitje, terwijl de individuele verkopen bleven groeien. De verkopen in het Verenigd Koninkrijk lagen in lijn met die van vorig jaar. De schommelingen op de aandelenmarkten waren van invloed op de unit-linked verkopen in Centraal- en Oost-Europa. De verkoop van levensverzekeringen in Taiwan daalde met name doordat een verschuiving optrad naar variable annuity stortingen.

Bekijk de tabel Verkopen en Beheerd vermogen.

Stortingen

De totale bruto stortingen bleven tegen constante wisselkoersen gelijk vergeleken met het derde kwartaal van 2007. De bruto stortingen daalden met 8% tot EUR 11,1 miljard, vooral als gevolg van de aanhoudend zwakke dollar. In Amerika lag de verkoop van fixed annuities op het hoogste niveau voor een kwartaal sinds 2003, profiterend van een steilere rentecurve, een nieuwe distributieovereenkomst in de Verenigde Staten en een groeiende vraag bij klanten naar producten met een gegarandeerd, stabiel rendement. Stortingen voor variable annuities waren iets lager vergeleken met vorig jaar, maar de verkoop via het bankkanaal, broker/dealers en financiële planners bleef goed. De verkoop van pensioenovereenkomsten in Amerika bleef eveneens groeien.

De netto stortingen waren positief in het derde kwartaal van 2008, vooral door een netto instroom vanuit het pensioenbedrijf in Amerika, de sterke toename in de verkoop van en het lage niveau van uitstroom bij fixed annuities en de netto instroom bij op vergoedingen gebaseerde institutionele activiteiten.

De inleg bij beleggingsfondsen voor particulieren in Amerika was wederom per saldo positief, ondanks het negatieve marktsentiment, het gevolg van de succesvolle ontwikkeling van een toegewijde verkooporganisatie.

In Azië zijn zowel de bruto als de netto stortingen sterk gestegen in het derde kwartaal, vooral het gevolg van succesvolle verkopen van variable annuity producten in Taiwan en van de consolidatie van Aegon’s nieuwe vermogensbeheer joint venture in China. In Centraal- en Oost-Europa zijn de bruto stortingen eveneens gestegen als gevolg van de aanhoudende groei van Aegon’s pensioenbedrijf in de regio. 

Inkomsten genererende beleggingen

De inkomsten genererende beleggingen bedroegen per eind september 2008 EUR 351 miljard, een stijging met 2% vergeleken met eind juni 2008. Dit is het resultaat van de sterkere Amerikaanse dollar. 

Kapitaal

Op 28 oktober heeft Aegon aangekondigd dat de onderneming zich via zijn grootste aandeelhouder Vereniging Aegon heeft verzekerd van EUR 3 miljard aan aanvullend kernkapitaal gefinancierd door de Nederlandse overheid. Gezien de huidige koersniveaus en de aanhoudende onzekerheid over de financiële en economische omstandigheden vond Aegon het verstandig om zijn kapitaalbuffer te versterken tot een niveau ruim boven de vereisten voor een AA rating. Deze stap volgde op de aankondiging op 9 oktober van de Nederlandse overheid dat zij EUR 20 miljard aan kapitaal beschikbaar stelt aan financiële ondernemingen die fundamenteel gezond en levensvatbaar zijn.

Aegon zal aan Vereniging Aegon 750 miljoen non-voting securities uitgeven tegen EUR 4,00 per stuk. Vereniging Aegon zal op haar beurt tegen dezelfde voorwaarden en condities als Aegon kapitaal ontvangen van de Nederlandse overheid. Aegon verwacht dat de transactie vóór het einde van het jaar kan worden afgerond. (Voor details zie het persbericht van 28 oktober 2008). De eigendomsstructuur van Aegon verandert niet.

Het aanvullende kernkapitaal sluit aan bij de versnelling van Aegon’s strategie om risico’s te verminderen en kapitaal vrij te maken.

Deze maatregelen omvatten onder meer het verminderen van beleggingsrisico’s op de bestaande portefeuille en op nieuwe inleg, risico overdragen via herverzekering en aanvullende securitisaties vergelijkbaar met de transactie die in het derde kwartaal in het Verenigd Koninkrijk is afgerond. Gedurende het derde kwartaal is door dit soort maatregelen in totaal EUR 729 miljoen aan kapitaal vrijgemaakt. Aegon verwacht dat door deze maatregelen voort te zetten in het vierde kwartaal nog eens een bedrag van tussen de EUR 600 miljoen en EUR 800 miljoen te kunnen vrijmaken. Al deze maatregelen, gecombineerd met het besluit geen slotdividend over 2008 uit te keren, stellen Aegon in staat 2009 in te gaan met een significant sterkere kapitaalbuffer.

Na de transactie met Vereniging Aegon en de Nederlandse overheid blijft Aegon zijn dividendbeleid baseren op zijn kapitaalpositie en kasstromen.

Eind september bedroeg het eigen vermogen EUR 9,4 miljard, een daling van EUR 2,2 miljard vergeleken met eind juni 2008. Wisselkoersveranderingen hadden een positief effect van
EUR 1,1 miljard. Aegon’s herwaarderingsreserve daalde met EUR 2,5 miljard tot een negatieve waarde van EUR 5,5 miljard. Het nettoverlies van EUR 329 miljoen in het derde kwartaal droeg eveneens bij aan de daling van het eigen vermogen. Ten slotte heeft Aegon dividend op gewone aandelen uitgekeerd van in totaal EUR 258 miljoen en rente betaald op eeuwigdurende effecten van netto EUR 49 miljoen.

Eind september 2008 bedroeg het eigen vermogen exclusief de herwaarderingsreserve 71% van Aegon’s totale kapitaalbasis. Dit is boven de doelstelling die Aegon hanteert van 70%^7,8.

Aegon’s kapitaalpositie bleef boven de vereisten voor een AA rating. Op 30 september beschikte Aegon over een financial flexibility van EUR 800 miljoen, waaronder een kapitaaloverschot van
EUR 300 miljoen boven de vereisten voor een AA rating.

De kapitaalpositie per 30 september omvat niet de door de Nederlandse overheid gefinancierde EUR 3 miljard aan aanvullend kapitaal.